Pompy ciepła – słownik pojęć

Bufor – Zbiornik wody znajdujący się pomiędzy pompą ciepła a resztą układu centralnego ogrzewania.

Ciepło ziemi – energia cieplna pobierana z gruntu za pośrednictwem przewodów, w jej skład wchodzą np. promieniowanie słoneczne.

COP (Coefficient of Performance) – współczynnik efektywności pompy ciepła. Jest to stosunek oddanej energii cieplnej do energii napędowej niezbędnej do pracy pompy (COP=moc grzewcza/moc elektryczna). Współczynnik efektywności zależy od różnicy temperatur pomiędzy dolnym a górnym źródłem ciepła – im mniejsza różnica tym efektywniej pracuje pompa. Systemy grzewcze z niską temperaturą pracy (np. ogrzewania podłogowego) oparte o pompę ciepła osiągają wysokie współczynniki efektywności przy możliwie najniższych kosztach eksploatacji. Np. dla COP=4,1 kWh prądu potrzebnej do pracy pompy pozwala na wytworzenie 4 kWH energii grzewczej.

Czynnik chłodniczy – substancja o niskiej temperaturze wrzenia, która w procesie obiegu paruje na skutek pobierania ciepła, a następnie po oddaniu go ponownie przechodzi w stan ciekły.

Dolne źródło – jest to “ośrodek”, “środowisko”, z którego pozyskujemy, transportujemy zgromadzone tam ciepło niskotemperaturowe. Dolne źródła dla pomp ciepła dzielimy na trzy podstawowe grupy: powietrze, grunt i woda

Instalacja dolnego źródła – część instalacji systemu, dzięki której możemy pozyskiwać / transportować ciepło niskotemperaturowe. Dolne źródło w przypadku systemów gruntowych (źródło ciepła grunt) może stanowić układ rur kolektora poziomego lub pionowego wykonanego z rur PE, w których cyrkuluje mieszanina propylenglikolu i wody potocznie nazywana solanką.

Instalacja pompy ciepła – instalacja do wytwarzania ciepła składa się z agregatu pompy i instalacji źródła ciepła (np. kolektorów ziemnych, sond ziemnych itp.), jak również z elementów techniki regulacyjnej, pompy cyrkulacyjnej instalacji ogrzewania i ewentualnie zbiornika buforowego oraz na podgrzaną wodę.

Moc grzewcza – Moc grzewcza jest to użytkowe ciepło ogrzewania oddawane w określonym czasie (np. w ciągu godziny) przez jego wytwornicę. Jest ona podawana w kilowatach (kW). Moc grzewcza musi odpowiadać co najmniej obciążeniu grzewczemu budynku.

Pompa ciepła – jest ekologicznym urządzeniem grzewczym, niskotemperaturowym, którego zasada działania opiera się na znanych zjawiskach i przemianach fizycznych. Działa na podobnej zasadzie jak domowe chłodziarki. Pobiera po stronie wejściowej ciepło o niskiej temperaturze i oddaje je o wyższej temperaturze po stronie ogrzewania. Górnym źródłem jest instalacja c.o. i/lub c.w.u. Źródłem ciepła niskotemperaturowego mogą być natomiast: powietrze, woda lub grunt.
W obiegu termodynamicznym pompy ciepła, zachodzą w sposób ciągły cztery procesy. W parowniku czynnik roboczy ulega procesowi odparowania (proces odbioru ciepła z otoczenia). Następnie w kompresorze następuje proces sprężania par czynnika roboczego, a za kompresorem czynnik roboczy posiadający wysokie ciśnienie i wysoką temperaturę ulega procesowi skraplania w skraplaczu (proces oddawania ciepła do systemu). Ostatnim procesem, jakiemu podlega czynnik roboczy w obiegu termodynamicznym, jest proces rozprężania realizowany na zaworze rozprężnym dozującym czynnik roboczy do parownika, gdzie następuje ponownie proces odparowania, a cykl przedstawiony powyżej powtarza się. Proces transportu ciepła z ośrodka o niższej temperaturze do ośrodka o temperaturze wyższej możliwy jest jedynie przy udziale wysoko wartościowej energii (exergii) dostarczonej z zewnątrz. Energią tą jest energia elektryczna doprowadzona do napędu sprężarki będącej jednym z elementów obiegu termodynamicznego, który to obieg umożliwia nam opisany transport ciepła.

Powietrzna pompa ciepła – urządzenie to pobiera ciepło z powietrza otoczenia (w domu lub na zewnątrz domu) i przekazuje go wodzie dla celów jej ogrzewania. Powietrze ogrzewane przez słońce będzie zawierało energię cieplną, także w temperaturach ujemnych.

Solanka – Ciecz solankowa jest to mieszanka wody i środka zapobiegającego zamarzaniu. Mieszanka ta jest stosowana w instalacjach pomp jako nośnik ciepła.

Sprężarka – Sprężarka jest częścią pompy ciepła lub maszyny do sprężania gazów. W przypadku pomp czynnik roboczy jest sprężany dla celów podniesienia temperatury.

System monowalentny – jeżeli pompa ciepła jest jedynym urządzeniem grzewczym i pokrywa 100% zapotrzebowania energetycznego wynikającego z ogólnego zapotrzebowania cieplnego w całym zakresie przyjętych do obliczeń temperatur zewnętrznych i wewnętrznych. Układ pracy stosowany przy temperaturze zasilania sytemu do +60°C (niskotemperaturowe układy podłogowe i grzejnikowe). Preferowane dolne źródła ciepła: grunt (kolektor gruntowy) – woda, powietrze (w ograniczonym zakresie temperatur zewnętrznych).

System biwalentny – alternatywny gdy w  systemie grzewczym pracują dwa urządzenia. Pompa ciepła pokrywa zapotrzebowanie energetyczne wynikające z ogólnego zapotrzebowania cieplnego do określonej temperatury zewnętrznej (Tbw – temperatura punktu biwalenetnego, wyłączenia pompy ciepła) np.: -8°C, przy tej temperaturze następuje wyłączenie pompy ciepła. Obciążenie grzewcze przejmuje drugie urządzenie np.: kocioł gazowy lub olejowy. Układ pracy stosowany przy temp. zasilania sytemu do +90°C. Preferowane dolne źródła ciepła: grunt (kolektor gruntowy) – woda, powietrze.

Zasobnik c.w.u. – Inaczej zbiornik ciepłej wody użytkowej. W zależności od potrzeb zbiorniki mają różną pojemność. Mogą być zasilane równocześnie przez grzałkę, kolektory słoneczne lub kominek z płaszczem.